Có Mấy Loại Định !!!

Các bạn !!!

Trong tuần, mình nhận được thư cảm ơn của Chánh Huy Toàn ở Hà Nội, và thắc mắc của Như Như Lý ở Quảng Ngãi...!!!

Nội dung thắc mắc của Như Như Lý như sau:

"Thưa bác Lý Tứ! Con tu tập có chỗ chưa hiểu xin bác chỉ dạy.

Trong kinh con thấy tổ dạy "định tuệ vốn không hai. Trong định có tuệ. Trong tuệ tự có đầy đủ định".

1- Xin bác chỉ dạy "định" là gì? "Tuệ" là gì?

2- Một người tu hành có "định" mà chưa phát sanh "tuệ". Vậy "định" này có đúng với "định" mà chư tổ xưa nói không? "Định" này có như pháp không? Vì nếu đúng như chư tổ xưa nói, đúng như pháp thì "định" tự có "tuệ". Cớ sao lại nói "có định mà chưa có tuệ"?

3- Xin bác chỉ dạy, có bao nhiêu tầng bậc của định và tuệ? Tầng bậc nào thì định - tuệ quân bình như chư tổ xưa nói trong định có tuệ, trong tuệ tự đầy đủ định?

4- Xin bác chỉ dạy lời tổ dạy và lời chư Phật khác nhau ở chừng mực nào?

Con cảm ơn bác! - 01/07/2025 - 17:21:24 - Như Như Lý - Quảng Ngãi."

Như Như Lý và bạn đọc thân mến !!!

Về các câu hỏi của Như Như Lý, mình xin được trả lời như sau:

- Hỏi:

"1- Xin bác chỉ dạy "định" là gì? "Tuệ" là gì?"

- Trả lời:

a) Định là gì ???

Trong Phật giáo, "định" (samadhi) là trạng thái tâm lý an định, nhất tâm, không bị phân tán bởi các đối tượng bên ngoài. Nó là một trong ba mươi bảy phẩm trợ đạo, bao gồm ba yếu tố: định, tuệ, và giới. Định giúp hành giả đạt được sự bình an, giải thoát khỏi phiền não và nhận thức rõ ràng về thực tại!

Có hai loại định chính:

Chánh định: Là trạng thái định hướng đến sự giác ngộ, giải thoát, dựa trên sự hiểu biết đúng đắn về thực tại và thực hành các pháp thiện.

Tà định: Là trạng thái định không hướng đến sự giác ngộ, có thể gây ra những hậu quả tiêu cực, thường liên quan đến việc sử dụng sức mạnh tâm linh cho mục đích cá nhân...!!!

Tóm lại, định là một trạng thái tâm lý quan trọng trong Phật giáo, giúp hành giả đạt được sự an định, tập trung và giải thoát khỏi khổ đau...!!!" (Theo AI)

b) Tuệ là gì ???

"Trong Phật giáo, "tuệ" (慧) không chỉ đơn thuần là trí thông minh hay kiến thức, mà là một loại trí tuệ cao hơn, một sự hiểu biết sâu sắc về bản chất của sự vật và thế giới, giúp con người giải thoát khỏi khổ đau và đạt được giác ngộ.

Giải thích chi tiết:

Tuệ là trí tuệ siêu việt: Khác với trí thông minh thế gian, tuệ trong Phật giáo giúp người tu hành vượt lên trên các cõi giới, đạt đến tự do tuyệt đối.

Tuệ là phương tiện giải thoát: Tuệ là con đường đưa con người đến bờ giải thoát và giác ngộ, giúp họ nhìn thấu bản chất của sự vật, vạn pháp.

Tuệ có nhiều dạng: Phật giáo phân loại tuệ thành nhiều loại như Văn Huệ (nghe, học), Tư Huệ (suy luận), và Tu Huệ (thiền định).

Tuệ giúp nhận diện bản chất: Đạt được tuệ là thấy rõ bản chất thật sự của sự vật, không bị che mờ bởi vô minh hay phiền não.

Tuệ và Giới-Định-Tuệ: Tuệ là một phần trong "Tam vô lậu học" (Giới, Định, Tuệ), ba pháp tu hành giúp con người giải thoát khỏi khổ đau.

Nói một cách đơn giản, tuệ trong Phật giáo là khả năng hiểu biết sâu sắc, giúp con người vượt qua những giới hạn của bản thân và thế giới, tiến tới giác ngộ và giải thoát...!!!" (Theo AI)

- Hỏi:

"2- Một người tu hành có "định" mà chưa phát sanh "tuệ". Vậy "định" này có đúng với "định" mà chư tổ xưa nói không? "Định" này có như pháp không? Vì nếu đúng như chư tổ xưa nói, đúng như pháp thì "định" tự có "tuệ". Cớ sao lại nói "có định mà chưa có tuệ"?"

- Trả lời:

Có 2 loại định, gồm Thế gian định và Xuất thế gian định...!!!

a) Thế gian định: Là loại định hình thành tư các loại công phu, hành giả dùng ý chí để "chế ngự thọ tưởng" hoặc dùng ý chí để "chế ngự ý thức"...!!!

Cảnh giới cao nhất của hai loại công phu này là "Diệt thọ tưởng định" của Cửu thứ đệ định...Hoặc "Phi tưởng phi phi tưởng xứ định" của Tứ thiền bát định...!!!

Các loại định thế gian không thể phát sinh trí tuệ bởi, các thứ định ấy "không như pháp" (không như tinh thần giáo pháp)...Tức, không từ sự thấu suốt bản chất của thân, tâm, thế giới và các pháp...Cho nên, định này không phải là loại định mà Phật và Chư Tổ tuyên thuyết...!!!

b) Xuất thế gian định: Là loại định do giác ngộ bản chất, hoặc thấy thiệt tướng thân, tâm, thế giới và các pháp...Từ đó tâm thức tự dừng...!!!

Đây chính là loại định Phật và Tổ tuyên thuyết...Định này và tuệ là hệ quả tất yếu của nhau, theo nguyên lí "cái này có cái kia có..." !!!

Định xuất thế chia làm hai loại gồm:

a) Diệt tận định: Do giác ngộ bản tâm, tâm ý thức tự dừng...Cảnh giới của định này chính là "Siêu việt tam muội"...!!!

b) Như lai định: Do trí tuệ thấu thoát mà tự được...Cảnh giới của định này chính là "Sư tử phấn tấn tam muội"...!!!

Tóm lại, thế gian có định mà không tuệ...Xuất thế gian định tuệ quân bình (định đến đâu tuệ đến đó)...!!!

- Hỏi:

"3-Xin bác chỉ dạy, có bao nhiêu tầng bậc của định và tuệ? Tầng bậc nào thì định - tuệ quân bình như chư tổ xưa nói trong định có tuệ, trong tuệ tự đầy đủ định."

- Trả lời:

Xem câu trả lời số 2...!!!

- Hỏi:

"4-Xin bác chỉ dạy lời tổ dạy và lời chư Phật khác nhau ở chừng mực nào?"

- Trả lời:

Lời Tổ và Phật khác nhau ở công đức, trí tuệ và công hạnh giáo hoá...!!!

Hy vọng, những trả lời vừa rồi có thể giúp Như Như Lý và bạn đọc nhận ra sự khác nhau của các loại định theo tinh thần giáo pháp...!!!

Cảm ơn Chánh Huy Toàn đã có lời cảm ơn và những phản hồi tích cực đối với chuyên mục...!!!

Chúc mọi người an vui, tinh tấn, thành ở đời, đạt ở đạo...!!!

Rất mong nhận được những câu hỏi lí thú và bổ ích từ mọi người...!!!

- Các bạn có thể gửi câu hỏi theo đường link sau: https://forms.gle/HooJiZeXLBNokpUx8

- Hoặc đặt câu hỏi trực tiếp từ Website lytu.vn 

02/07/2025
LÝ TỨ