Nghiệp và Định Mệnh ???

Các bạn !!!

Mấy ngày qua, mình nhận được thắc mắc của hai bạn Phạm Thu Hằng ở Ninh Bình và Ann Nguyen ở Hà Nội...!!! Nội dung hai bạn ấy viết như sau:

"Con chào Thày!

Thày cho con hỏi: Đức Phật dạy, "chỉ nên tu một pháp môn” và "chỉ nên chuyên niệm 1 danh hiệu Phật mà thôi". Tại sao ạ!

Và tu một pháp môn là như nào?

04/07/2025 - 17:15:40 - Phạm Thu Hằng - Ninh Bình"

"Xin chào bác Lý Tứ!

Tôi theo dõi trang của bác đã lâu và rất thích cách bác trả lời các câu hỏi khó nhằn trong Phật đạo. Từ một người chẳng biết gì về Phật pháp, đọc Kinh thấy khó hiểu như tiếng nước ngoài mà giờ tôi thấy Phật pháp gần gũi vô cùng! Xin cảm ơn trí tuệ và sự tài tình trong phương pháp giáo dục của bác!

Gần đây tôi có thắc mắc về 2 chữ: Nghiệp và Định mệnh. Biết rằng nói đến Phật pháp là nói tới giáo dục tâm thức, nhưng chữ Nghiệp và Định mệnh xoay quanh mỗi người, thì theo Phật đạo nên hiểu như thế nào? Nên hành xử như thế nào? Nên quan sát như thế nào để thấy được cái sâu xa trong đó!?

Xin cảm ơn bác rất nhiều và mong câu trả lời của bác! - 07/07/2025 - 10:10:18 - Ann Nguyen - Hà Nội."

Phạm Thu Hằng, Ann Nguyen và bạn đọc thân mến...!!!

Về nội dung các câu hỏi...Mình xin lần lượt trả lời như sau:

I- Về các câu hỏi của Phạm Thu Hằng...!!!

- Hỏi:

1- Đức Phật dạy, "chỉ nên tu một pháp môn”?

- Trả lời:

Muốn trả lời thoả đáng câu hỏi này, đầu tiên chúng ta phải thống nhất với nhau "khái niệm pháp môn" trong Phật đạo là gì ??? Chưa thống nhất với nhau về các khái niệm cơ bản, mọi trả lời đều không thoả đáng...!!!

Theo quan điểm của Phật đạo:

a) Pháp: Bài pháp, lời dạy của đức Phật được ghi lại từ kinh điển chính thống...!!! Môn: Cánh cửa...!!!

b) Pháp môn: Những câu nói, bài pháp, lời dạy của đức Phật...nhằm giúp chúng sanh mở cánh cửa tâm thức để chiếm lĩnh (thực chứng) một hoặc nhiều cảnh giới nào đó của đạo pháp...!!!

Và, trong cuộc đời hoằng hoá của mình, đức Phật đã dạy vô số lời dạy như thế...Về sau, người ta khái quát thành 84.000 pháp môn...Tức 84.000 câu nói, lời pháp...vv...của đức Phật giúp người học thành công trong học tập...!!!

c) Một người cần ứng dụng bao nhiêu pháp môn trong quá trình học tập từ thấp lên cao: Theo quan điểm của mình và kinh nghiệm hướng dẫn HĐ Lý Gia học tập...Tuỳ vào căn cơ, tuỳ vào trình độ, tuỳ vào cấp lớp, tuỳ vào thời điểm, tuỳ vào mục tiêu trước mắt...vv...Để có thể thành tựu các mục tiêu đặt ra, một người có thể ứng dụng một hoặc nhiều lời dạy (pháp môn) của đức Phật trong quá trình học tập đối với bản thân...!!!

d) Riêng hai lời dạy: "Chỉ nên tu một pháp môn” và "chỉ nên chuyên niệm 1 danh hiệu Phật mà thôi"...!!!

Hai lời dạy này, mình chưa từng đọc được từ một văn bản (kinh điển) chính thống nào...!!!

Và, Lý Gia cũng như bản thân mình không chủ trương chỉ tu một pháp môn hay niệm một danh hiệu Phật nào hết...!!! Vì thế mình chưa có cơ hội tìm hiểu sâu hai quan điểm đã nêu...Cho nên, mạn phép không thể trả lời cụ thể hai thắc mắc mà Thu Hằng gởi về...!!! Mong Thu Hằng và bạn đọc thông cảm...!!!

Để giúp Thu Hằng và bạn đọc hiểu thêm hai khái niệm "pháp môn và phép tu"...Mời các bạn tham khảo bài viết từ chuyên mục Bạn Đọc Hỏi - Lý Tứ Trả Lời số 07/2020 theo đường dẫn:

https://www.facebook.com/share/15d6FQ67zc/?mibextid=wwXIfr

II- Về các câu hỏi của Ann Nguyen:

- Hỏi:

1) Theo Phật đạo, nghiệp là gì ???

- Trả lời:

a) Giải thích từ AI:

"...Trong đạo Phật, "nghiệp" (tiếng Phạn: karma) là một khái niệm chỉ hành động, việc làm, và kết quả của những hành động đó. Nó bao gồm cả hành động của thân, lời nói và ý nghĩ. Nghiệp không chỉ là hành động đơn thuần mà còn bao gồm cả ý định, động cơ đằng sau hành động đó..." !!! (Hết trích)

b) Giải thích theo Lý Tứ:

* Nghiệp là gì ??? Là những gì trong quá khứ, hiện tại hoặc vị lai mà các căn của hữu tình xúc đối hoặc tạo tác...!!! Vì thế, người ta thường nói, nghiệp thấy, nghiệp nghe, nghiệp ngửi, nghiệp xúc chạm, nghiệp nghĩ suy, nghiệp thiện, nghiệp ác, nghiệp thân, nghiệp khẩu, nghiệp ý...vv...!!!

* Bản chất: Bản chất của nghiệp chính là bản chất của "xúc đối bản nhiên", vì thế tự nó không tánh...Tức nghiệp chẳng hữu lậu hay vô lậu...!!! Khi nào xúc đối hay tạo tác (bất kì) làm tâm thức bị tác động dẫn đến phiền muộn, khổ vui... gọi là "nghiệp hữu lậu"...!!!

Đối với bậc giác ngộ, cũng những xúc đối tạo tác đó, nhưng tâm thức không bị tác động hay phát sanh phiền muộn, khổ vui, gọi là "nghiệp vô lậu"...!!!

Học tập trong Phật đạo chính là công cuộc biến "nghiệp hữu lậu" thành "vô lậu" và cuối cùng là "phi hữu phi vô"...!!!

* Các loại nghiệp: Nghiệp có ba loại là, thiện nghiệp, ác nghiệp và vô kí nghiệp...!!!

* Hành trạng của nghiệp gồm: Quyết định nghiệp và bất định nghiệp...!!!

* Tướng mạo của nghiệp: Hữu vi tướng và vô vi tướng...!!!

* Có mấy giai đoạn để nghiệp viên mãn: Có bốn giai đoạn gồm nghiệp nhân, nghiệp duyên, nghiệp quả, nghiệp báo...!!!

- Hỏi:

2) Định mệnh là gì ???

- Trả lời:

"...Định mệnh, hay còn gọi là số phận, là một khái niệm chỉ về một chuỗi các sự kiện được cho là đã được định sẵn, không thể thay đổi, và sẽ xảy ra trong cuộc đời của một người hoặc một sự vật nào đó. Nó có thể hiểu là một lực lượng vô hình chi phối các diễn biến trong cuộc sống, và con người không có khả năng tác động hoặc thay đổi được.

Giải thích chi tiết:

* Định trước:

Định mệnh thường được hiểu là một kết quả hoặc một hướng đi đã được xác định trước, không phụ thuộc vào ý chí hay hành động của con người.

* Không thể thay đổi:

Quan niệm về định mệnh thường gắn liền với ý tưởng rằng không thể thay đổi hoặc tác động đến những gì đã được định trước.

* Lực lượng vô hình:

Nhiều người tin rằng có một thế lực nào đó (như số phận, thần linh, hoặc quy luật tự nhiên) đã sắp đặt mọi thứ theo một trình tự nhất định.

* Ví dụ: Có người tin rằng việc sinh ra, kết hôn, hoặc thậm chí là cái chết đều đã được định sẵn theo một định mệnh không thể thay đổi.

* Phân biệt với số phận (Destiny):

Trong một số trường hợp, định mệnh (Fate) và số phận (Destiny) có thể được phân biệt. Định mệnh thường được hiểu là những gì xảy ra một cách khách quan, không phụ thuộc vào ý chí của chúng ta, trong khi số phận có thể được hiểu là những gì chúng ta tạo ra thông qua các lựa chọn và hành động của mình, mặc dù có thể có những yếu tố ngoài tầm kiểm soát.

Tóm lại, định mệnh là một khái niệm mang tính trừu tượng, chỉ về một quá trình đã được định sẵn và không thể thay đổi, thường được coi là một lực lượng chi phối cuộc sống của con người...." !!! (Theo AI)

- Hỏi

3) "Nghiệp và Định mệnh xoay quanh mỗi người, thì theo Phật đạo nên hiểu như thế nào? Nên hành xử như thế nào? Nên quan sát như thế nào để thấy được cái sâu xa trong đó!?"

- Trả lời:

Nghiệp là khái niệm được giảng dạy trong hệ thống giáo pháp...Còn định mệnh thì không thấy giáo pháp đề cập...!!!

Tuy nhiên, theo quan điểm của mình...Cho dù là nghiệp hay định mệnh...Nếu ta còn bị mê mờ, không giác ngộ thì, nhất định nghiệp hay định mệnh ấy sẽ làm ta khổ đau, phiền muộn, không an vui, tự tại...!!!

Phật pháp ra đời, giúp người học thấy được bản chất của nghiệp hay định mệnh...Nhờ thế, người học tập giáo pháp tuy chung sống với nghiệp hay định mệnh nhưng hai thứ ấy không làm cho tâm thức họ động lay...!!!

Để giúp Ann Nguyen và bạn đọc hiểu thêm về Nghiệp...Mời mọi người xem video Nghiệp, Nhân Quả và Sám Hối của khoá K07 - Lớp Hạnh Phúc Quanh Ta - Giọt Mưa Đầu Mùa do Lý Gia thực hiện từ địa chỉ:

https://youtu.be/KBB9vVquPTo?si=QmdMuK9cmqN8dH1L

Chân thành cảm ơn Thu Hằng và Ann Nguyen đã tin tưởng chuyên mục và gởi về các câu hỏi thú vị...!!!

Hy vọng, những trả lời vừa rồi...Có thể giúp Thu Hằng, Ann Nguyen và bạn đọc thoả mãn phần nào đó các thắc mắc của bản thân...!!! Chúc các bạn an vui, tinh tấn...!!!

Rất mong nhận được những câu hỏi lí thú và bổ ích từ mọi người...!!!

- Các bạn có thể gửi câu hỏi theo đường link sau: https://forms.gle/HooJiZeXLBNokpUx8

- Hoặc đặt câu hỏi trực tiếp từ Website LyTu.Vn

07/07/2025

LÝ TỨ