Đại Bát Nhã Và Tinh Thần Rốt Ráo Không !!!

Các bạn !!!

Mình vừa nhận được thắc mắc của bạn đọc Nguyễn Hoàng Nghiêm ở Cần Thơ...!!! Nội dung các câu hỏi như sau:

"Kính thưa thầy Lý Tứ và các HĐTM Lý Gia!

Trước tiên con xin chúc gia đình nhiều sức khỏe, tinh tấn và trụ thế dài lâu để dìu dắt mọi người trên con đường học tập Phật pháp!

Và con xin phép được hỏi thầy một số nhìn nhận của con sau khi học trên trang Lý Gia.

1- Người tu hành chân chính có nghĩ là trong tâm thức họ không nắm giữ bất cứ thứ gì về nội pháp, ngoại pháp hay nói khác đi là trần cảnh (nội trần và ngoại trần) phải không ạ?

2- Con không hiểu lắm câu kinh Đại Bát Nhã: "Nội không, ngoại không, không không...vv...". Xin thầy giải thích cụ thể giùm ạ?

Con xin chân thành cám ơn! 21/02/2025 - 20:14:22 - Nguyễn Hoàng Nghiêm - Cần Thơ"

Hoàng Nghiêm và bạn đọc thân mến !!!

Đọc các câu hỏi của Hoàng Nghiêm, mình cảm nhận bạn ấy đang tìm hiểu Kinh Đại Bát Nhã... !!!

Đại Bát Nhã là một trong những bộ kinh đồ sộ của Phật giáo, bộ kinh này có đến 24 quyển...Nội dung Bát Nhã, tuyên nói về thật nghĩa trí tuệ tối thắng của Phật đạo và cách thâm nhập...!!!

Cảm ơn Hoàng Nghiêm đã tin tưởng và học tập Phật pháp từ fanpage Lý Gia...!!!

Về các thắc mắc của Hoàng Nghiêm, xin được trả lời như sau !!!

Như đã nói ở phần trên, Bát Nhã là trí tuệ tối thắng trong Phật đạo, trí này thuộc cảnh giới "Xuất Thế Gian Thượng Thượng"...!!!

Muốn thâm nhập Bát Nhã Trí, người học cần thành tựu "Căn Bản Trí" (Xuất Thế Gian Trí), tức thành tựu "hai Vô Sanh" hay "hai Vô Ngã"...Có thành tựu hai pháp này, cơ hội thực chứng "tâm không và pháp không", một trong những điều kiện thâm nhập "rốt ráo không" mới trở thành hiện thực...!!!

Tuy nhiên, do tập khí nhiều đời, do huân tập các pháp lành từ trước...vv...Tuy người học đã chứng hai vô sanh, nhưng các thứ tập khí cũng như các pháp lành huân tập trước đó chưa thể tịch diệt ngay tức thời để thâm nhập cảnh giới "rốt ráo không"....!!! Mà, một khi tâm trí chưa thật sự rốt ráo không thì, Bát Nhã Trí không hiện...!!!

Muốn thể nhập rốt ráo không, vị tu hành sau khi thành tựu hai vô sanh (Diệt Đế), phải tu tập mười Ba La Mật...!!! Sau khi viên mãn mười Ba La Mật, thể nhập cảnh giới "rốt ráo không", đó cũng là lúc Bát Nhã Trí xuất hiện...!!!

Đây cũng là lí do vì sao Kinh Đại Bát Nhã có tên Ma Ha Bát Nhã Ba La Mật Đa...!!! Ma Ha Bát Nhã Ba La Mật Đa là Phạn ngữ, phiên âm Hán tự là Đại Trí Tuệ Đáo Bỉ Ngạn...Đại Trí Tuệ Đáo Bỉ Ngạn theo Việt ngữ có nghĩa, đây là thứ trí tuệ rộng lớn, có năng lực đưa mình và người đến bờ giác ngộ (bờ kia) một cách rốt ráo...!!!

1- Cho nên, thắc mắc số một (1) của Hoàng Nghiêm: "Người tu hành chân chính "có nghĩ là" trong tâm thức họ không nắm giữ bất cứ thứ gì về nội pháp, ngoại pháp hay nói khác đi là trần cảnh (nội trần và ngoại trần) phải không ạ?".

Thắc mắc này của Hoàng Nghiêm vừa đúng một phần vừa không đúng một phần, đó là:

- Với những người chỉ mới chứng hai vô sanh, tâm trí bắt đầu hướng đến Bát Nhã, vị này "đôi lúc có suy nghĩ rằng", hiện tại ta không nắm giữ một thứ gì, kể cả nội pháp, ngoại pháp, nội trần, ngoại trần...vv...!!! Kinh gọi cảnh giới này là "tương tợ Bát Nhã" (Xem Đại Bát Nhã)...!!!

- Với những vị đã thể nhập rốt ráo không, đã thành tựu Bát Nhã Trí...Họ không hề có suy nghĩ rằng "ta có nắm giữ hay không nắm giữ các pháp hoặc nôi ngoại trần...vv...". Cảnh giới này kinh gọi là "Đại Bát Nhã"...!!!

2- Về câu hỏi số 2 của Hoàng Nghiêm: "Con không hiểu lắm câu kinh Đại Bát Nhã: "Nội không, ngoại không, không không...vv...". Xin thầy giải thích cụ thể giùm ạ?"

Câu hỏi này của Hoàng Nghiêm, liên hệ đến mười tám (18) pháp không của Đại Bát Nhã gồm: "Nội không, ngoại không, nội ngoại không, hữu vi không, vô vi không, tự tánh không, tướng không, vô tánh tự tánh không, thắng nghĩa không, đại không, tất cánh không, vô tế không, tán không, vô biến dị không, bổn tánh không, tự cộng tướng không, nhất thiết pháp không...!!!"

Mười tám pháp không nêu trên là những pháp không thuộc thế gian và xuất thế gian đạo...!!!

Khi nào 18 pháp không nói trên không còn hiện hữu trong tâm trí (xa rời cái không của thế gian và xuất thế), thì rốt ráo không của Xuất Thế Gian Thượng Thượng mới hiện...!!!

Do Kinh Đại Bát Nhã được phiên dịch từ Hán tự...Các dịch giả thường để nguyên phần liệt kê 18 pháp không theo bản gốc (Hán tự) nên người Việt đọc lên khó hiểu, đôi khi hiểu lầm do khác biệt ngữ văn...!!!

Nếu phần liệt kê đó, ta đọc theo cách nói của người Việt như sau: "Trong không có, ngoài không có, trong ngoài đều không có, dẫn đến cái làm ra cũng không có, cái không làm ra cũng không có...tự tánh không có (không tự tánh), tướng cũng không có (không tự tướng), nhận thức về có tánh hay không tánh đều không có (không tự ngã)...cuối cùng là hết thảy các pháp đều không có trong tâm trí... Khi nào trong tâm trí không còn xuất hiện 18 thứ không nêu trên, bây giờ tâm trí ấy mới được coi là thành tựu rốt ráo không...!!!"

Nếu ta phiên dịch và đọc như thế (đọc theo Việt ngữ), chắc chắn những người không am tường Hán ngữ khi đọc đoạn kinh về 18 pháp không (đã dẫn) sẽ dễ hiểu hơn...!!!

Hy vọng, giải thích vừa rồi có thể giúp Hoàng Nghiêm và bạn đọc hiểu ra điều gì đó về hai loại Bát Nhã là Đại Bát Nhã và tương tợ Bát Nhã của Phật đạo...!!! Chúc Hoàng Nghiêm và bạn đọc an vui, tinh tấn, thành công trong học tập...!!!

Rất mong nhận được những câu hỏi lí thú và bổ ích từ mọi người...!!!

- Các bạn có thể gửi câu hỏi theo đường link: https://forms.gle/HooJiZeXLBNokpUx8
- Hoặc đặt câu hỏi trực tiếp từ Website LyTu.Vn

23/02/2025

LÝ TỨ