Sự Khác Nhau Giữa Tứ Đạo Và Tứ Quả

Các bạn!

Trong tuần, Ban quản trị đã nhận được hai thắc mắc của bạn đọc có tên TN Hoà Nhã gởi về theo địa chỉ hotline của Lý Gia...

Nội dung câu hỏi như sau:

“Adidaphat! Cho con xin hỏi Tứ Đạo khác Tứ Quả như thế nào ạ?” 

05/10/2025!
TN Hoà Nhã

*****

Về câu hỏi của TN Hoà Nhã. Mình xin trả lời như sau!

“Tất cả các thánh quả trong Phật đạo đều có đạo lộ của nó. Từ đạo lộ này, người tu hành từng bước theo đạo lộ ấy tiến tu cho đến viên mãn từng thánh quả gọi là thánh đạo.

Việc học tập giáo pháp, cũng giống như học tập ở đời. Mỗi cấp lớp đều có khởi điểm và kết thúc. Ví dụ, người học trò muốn hoàn thành cấp tiểu học, đạo lộ của họ bắt đầu từ lớp một, kết thúc ở lớp năm. Các cấp học sau đều như vậy. Đối với các thánh quả của Phật đạo, khởi điểm của mỗi đạo quả gọi là “hướng quả”, kết thúc gọi là “quả vị”. Tiến trình từ hướng quả đến quả vị gọi là “thánh đạo”.

Người xưa tạm gọi con đường hay đạo lộ của tứ thánh quả (Tu đà hoàn, Tư đà hàm, A na hàm, A la hán) bằng khái niệm chuyên môn có tên “bốn đôi tám vị”.

Bốn đôi tám vị gồm:

1- Nhập lưu (hướng Tu đà hoàn) thánh đạo, đến Nhập lưu thánh quả (Tu đà hoàn quả); Đạo lộ từ Nhập lưu thánh đạo đến Nhập lưu thánh quả, có tên gọi là Gia hạnh đạo.

2- Nhất lai (hướng Tư đà hàm) thánh đạo, đến Nhất lai thánh quả (Tư đà hàm quả); Đạo lộ từ Nhất lai thánh đạo đến Nhất lai thánh quả, có tên gọi là Vô gián đạo.

3- Bất lai (hướng A na hàm) thánh đạo, đến Bất lai thánh quả (A na hàm quả); Đạo lộ từ Bất lai thánh đạo đến Bất lai thánh quả, có tên gọi là Giải thoát đạo.

4- A la hán (hướng A la hán) thánh đạo, đến A la hán thánh quả (A la hán quả); Đạo lộ từ A la hán thánh đạo đến A la hán thánh quả, có tên là Thắng tiến đạo.

Tóm lại bốn đạo lộ hay “tứ đạo” mà bạn đã hỏi chính là bốn con đường, bốn giai đoạn, bốn giáo trình học tập nhằm giúp người học hoàn thành bốn cấp học của thánh đạo, gồm: 1) Gia hạnh đạo; 2) Vô gián đạo; 3) Giải thoát đạo; 4) Thắng tiến đạo.

Việc dạy và học trong Phật đạo phải căn cứ vào tứ đạo này để lần lượt giúp người học chứng tứ quả thánh là: Tu đà hoàn (Nhập lưu); Tư đà hàm (Nhất lai); A na hàm (Bất lai) và A la hán (Vô sanh).

Xét về Tứ thánh quả của Nhị thừa và Thập trụ quả của Bồ tát thừa. Ta thấy có sự tương đồng như sau: (Đây là học trình mà tất cả HĐ Lý Gia đều phải học tập trong các lớp Giáo Pháp Căn Bản đến Giáo Pháp Nâng Cao, thành viên BKG chú ý).

1- Đạo lộ Gia hạnh đạo (hướng Tu đà hoàn đến Tu đà hoàn quả): Tương đương Sơ phát tâm trụ đến Tu hành trụ của Tư lương vị Bồ tát. Đây là giai đoạn học tập để chuẩn bị hành trang tiến về Vô lậu quả bằng các pháp căn bản của đạo pháp.

2- Đạo lộ Vô gián đạo (hướng Tư đà hàm đến Tư đà hàm quả): Tương đương Sanh quý trụ đến Chánh tâm trụ của Kiến đạo vị Bồ tát. Đây là giai đoạn học tập để hoàn thành các đạo quả Vô lậu trong Phật đạo.

3- Đạo lộ Giải thoát đạo (hướng A na hàm đến A na hàm quả): Tương đương Chánh tâm trụ đến Bất thối trụ của Xuất thế vị Bồ tát. Đây là giai đoạn học tập “hậu Kiến đạo vị”. Việc học tập trong giai đoạn này, gồm các học phần giúp người học bước từ Vô lậu đạo đến Xuất thế đạo, viên mãn “Bất cộng phàm phu pháp”.

4- Đạo lộ Thắng tiến đạo (hướng A la hán đến A la hán quả): Tương đương Đồng chơn trụ đến Quán đảnh trụ của Tu đạo vị Bồ tát. Đây là giai đoạn học tập giúp Nhị thừa chứng rốt ráo Đạo quả giải thoát (sau đó Nhị thừa được khai Diệu pháp để thể nhập Phật tri kiến); Riêng giai đoạn này, ngoài việc học tập Phật tri kiến, Bồ tát còn được Đạo sư khai thị để chứng rốt ráo hai Vô sanh (minh tâm kiến tánh), đồng thời Đạo sư dùng Tam Muội Giác Gia Trì, giúp Bồ tát một lần nữa nhận ra con đường học tập để chứng Vô thượng trí mới là bản hoài của chư Phật, thoát khỏi Niết bàn Chơn đế.

Kết luận, “Tứ đạo” chính là bốn học trình giúp người học thành tựu “Tứ quả” (Tứ thánh quả).

Hy vọng, những giải thích vừa rồi, có thể giúp TN Hoà Nhã và bạn đọc thoả mãn những thắc mắc đã nêu.

Chúc an vui, tinh tấn!

Rất mong, nhận được những câu hỏi lí thú và bổ ích từ mọi người.

07/10/2024

LÝ TỨ